خلاصه کتاب طرز فکر، روانشناسی نوین موفقیت اثر کارول دوک
همه تصمیمات و رفتار ما از طرز فکر ما نشات میگیرد. پس هر چه سریعتر آن را به طرز فکر رشد تغییر دهید.
درباره نویسنده:
دکتر کارول اس دِوِک (Carol Dweck)، بهعنوان یکی از برجستهترین محققان جهان در زمینههای شخصیت، روانشناسی اجتماعی و روانشناسی رشد در نظر گرفته میشود.او که استاد دانشگاه استفورد است، در زمینه تحقیقات و تدریس روانشناسی موفقیت، خبره است. در میان افراد آکادمیک، شهرت زیاد دارد و این شهرت با نظریه «طرز فکر رشد و طرز فکر ثابت» در کتاب «طرز فکر» به سرعت در حال گسترش در بین مدیران و فضاهای کسبوکار دنیاست.کتاب علمی او «نظریههای خویشتن، نقش آنها در انگیزش، شخصیت و توسعه»، توسط سازمان همیاری آموزشی جهان، بهعنوان کتاب برگزیده سال انتخاب شد.
طرز فکر (Mindset) از سری کتابهای حوزه روانشناسی است که دکتر کارول دوک (Carol Dweck) استاد روانشناسی دانشگاه استنفورد آن را تالیف کرده است. این کتاب توسط نشر نوین با ترجمه سرکار خانم شهلا ثریاصفت چاپ شده است. این کتاب به از نگاهی نو به مسئله استعدادها و موفقیتها میپردازد و توضیحاتی در پنج حوزه رفتار، کسبوکار، روابط عاطفی، تربیت فرزند و مدرسه و دانشگاه میدهد و نکاتی را راجع به شکوفا کردن استعدادها و قابلیتهایمان بیان میکند.
کتاب طرز فکر به شما کمک میکند تا خودتان را بهتر بشناسید و مهمترین چیز که طرز فکرتان است را به سوی طرز فکر رشد هدایت کند. اگر طرز فکر ما به درستی و در مسیر رشد تغییر کند، تاثیر آن بر زندگی خانوادگی، کاری، ارتباطی و همه جوانب زندگی نمود پیدا میکند و باعث ترقی ما میشود.
کتاب طرز فکر در ۸ فصل تدوین شده است که در سه فصل ابتدایی، به معرفی ایده شکلگیری طرز فکر و معرفی انواع طرز فکر میپردازد. سپس به بیان تفاوت رفتاری در حوزههای مختلف و بیان انواع طرز فکرها در آن حوزه میپردازد و مثالهای متعددی زده و راهکارهایی پیشنهاد میکند. این حوزهها شامل ورزش، کسبوکار، روابط عاطفی و مباحث تربیتی میشود.
تقابل طرز فکر ثابت و طرز فکر رشد
دکتر کارول دوک بر این باور است که ما دو نوع طرز فکر داریم:
طرز فکر ثابت: باور داشتن به ویژگیهای تغییرناپذیر
طرز فکر رشد: ویژگی های اولیه ما با تلاش و پشتکار پرورش یافته و رشد میکند.
کتاب طرز فکر:افراد با طرز فکر رشد تنها به دنبال چالش نیستند، بلکه از آن لذت میبرند.
نویسنده از این که افراد طرز فکر ثابت اعتقادی به تلاش برای بهتر شدن ندارند، ابراز نگرانی کرده و نهایت سعی خود را برای تغییر دیدگاه از طرز فکر ثابت به رشد انجام میدهد. سپس به این نکته اشاره میکند که هر کسی با میل شدید به یادگیری متولد میشود و سختترین کارهای عمرش را یاد میگیرد و نگرانی بابت اشتباه کردن و تحقیر شدن ندارد. اما این شوق یادگیری با گذشت سن کم و کمتر میشود.
مثالی از طرز فکر ثابت و طرز فکر رشد
نویسنده در فصل دوم کتاب که به بررسی عمیقتر درباره طرز فکرها میپردازد، مثالی از دو طرز فکر میزند. در این مثال سوال این است که چه زمانی احساس باهوش بودن میکنید:
افراد دارای طرز فکر ثابت
زمانی که هیچ اشتباهی نمیکنم.
هنگامی که کاری را به سرعت و عالی انجام میدهم.
هنگامی که چیزی برای من آسان باشد، اما افراد دیگر نتوانند آن را انجام دهند.
افراد دارای طرز فکر رشد
زمانی که کاری واقعا سخت است. من واقعا سخت تلاش میکنم و میتوانم چیزی را انجام دهم که قبلا نمیتوانستم.
هنگامی که روی چیزی به مدت طولانی کار میکنم و کمکم آن را درک میکنم.
اوج، جایی کتاب طرز فکر:است که افراد دارای طرز فکر ثابت تشنه بودن در آن هستند.
در طرز فکر رشد تقریبا تصورناپذیر است که چیزی را با تمام وجود بخواهید فکر کنید فرصت دستیابی به آن را دارید ولی هیچ کاری برای آن انجام ندهید.
طرز فکر یک قهرمان
فصل چهارم کتاب به حوزه ورزش پرداخته و طرز فکر یک قهرمان را بیان میکند. در این فصل به این میپردازد که استعداد عامل قهرمانی در ورزش نیست بلکه طرز فکر رشد باعث سختکوشی شده و منجر به قهرمانی میگردد. نویسنده در این فصل به ذکر مثالهایی از جمله مایکل جردن، بِیب، ویلما رودلف (سریعترین زن روی زمین) و … میپردازد.
نشانه یک قهرمان، توانایی برندهشدن در شرایطی است که هیچ چیز خوب نیست.
سه نمونه طرز فکر رشد برای قهرمانشدن:
افراد دارای طرز فکر رشد، موفقیت را در تلاش کردن با تمام وجود و در یادگیری و پیشرفت میبینند.
کسانی که طرز فکر رشد دارند، موانع را دلیل ایجاد انگیزه دیدند. موانع و مشکلات آموزنده و زنگ بیدارشدن هستند.
افرادی که در ورزش طرز فکر رشد دارند، مسئولیت فرآیندهایی را که موجب موفقیت میشود، بر عهده میگیرند و این کار موجب حفظ موفقیت میشود.
طرز فکر یک رهبر
در فصل پنجم به نقش طرز فکر یک رهبر و مدیر کسبوکار در موفقیت یا شکست آن میپردازد. نویسنده در این فصل ابتدا عملکرد رهبران با طرز فکر ثابت را بیان میکند و مثالهایی میزند که این رهبران چگونه شرکت خود را به سوی شکست هدایت کردند. سپس طرز فکر رشد را در میان رهبران بررسی میکند. رهبرانی که با طرز فکر رشد خود را از قعر بدهی و مشکل به یکی از موفقترین مدیران تبدیل کرده است.
نقش طرز فکر در ایجاد روابط عاطفی
طرز فکر در روابط عاشقانه و عاطفی میتواند منجر به جدایی یا عشق به یکدیگر شود. در طرز فکر ثابت افراد بر این باورند که همه چیزهای خوب بهطور خودکار اتفاق بیفتد و مشکلات و تعارضها بدون کوچکترین تلاشی حل شود یا بر این باورند که زوجها باید در تمامی نظرات با یکدیگر همنظر باشند که این خلاف عقل است و امکانپذیر نیست.
اما در طرز فکر رشد باور بر این است که زوجها و یا به طور کلی انسانها، هر کدام دارای خوبیها و بدیهایی است که میتوان با یادگیری و تمرین رشد کرد و نقاط ضعف را کاهش داد و نقاط قوت را تقویت کرد و برای مشکلات با یکدیگر به راهحلی مناسب برسند و با کمک هم آن را حل کنند.
حتی زمانی که فکر می کنید در چیزی خوب نیستید هنوز هم می توانید با تمام وجود در آن شیرجه بزنید و آن را ادامه دهید. در واقع گاهی می توانید کاری را با تمام وجود شروع کنید به این دلیل که در آن خوب نیستید.
طرز فکر رشد در والدین، معلمان و مربیان
همهی والدین، معلمان و مربیان دوست دارند تا فرزندانشان، دانشآموزانشان و شاگردانشان بهترین عملکرد را از خود نشان دهند. همهی آنها دوست دارند بچههایشان رشد کنند و موفق شوند. اگر والدین طرز فکر رشد داشته باشند، قطعا فرزندانشان را به طرز فکر رشد هدایت میکنند و آنها را به تلاش و یادگیری سوق میدهند. همچنین معلمان نیز به جای این که بر استعداد دانشآموزان تمرکز کند و به جای دانشآموز بیاستعداد و کمهوش، آنان را دانشآموز کمتلاش خطاب کنند تا دچار دلسردی نشوند. والدین، معلمان و مربیان باید مراقب باشند زیرا هر کلمه و عملشان، پیامی به کودک میفرستد که چگونه در مورد خودشان فکر کنند.
گوشه ای از کتاب طرز فکر:
افراد دارای طرز فکر رشد کسانی هستند که سخت تلاش کردند و یاد گرفتند که چگونه در شرایطی که تحت فشارند، تمرکز خود را حفظ کنند و کسانی بودند که در زمان لزوم خود را فراتر از حد توانایی عادی شان رشد دادند.
خلاقیت یک عمل جادویی الهام شونده نیست بلکه نتیجه کار سخت و فداکاری است.
اگر بعد از هر بازی یا تمرین در حالی از زمین خارج شوید که بدانید تمام تلاش خود را به کار برده اید همیشه برنده خواهید بود.
نمرات آزمون ها و میزان دستاوردها به شما می گوید که دانش آموزان اکنون در کجا قرار دارد اما نمی گویند که او در نهایت می تواند به کجا برسد.
اوج جایی است که افراد دارای طرز فکر ثابت تشنه بودن در آن هستند اما بسیاری ز افراد دارای طرز فکر رشد در نتیجه شور و شوق به کاری که انجام می دهند به آن می رسند.
حتی زمانی که فکر می کنید در چیزی خوب نیستید هنوز هم می توانید با تمام وجود در آن شیرجه بزنید و آن را ادامه دهید.
در واقع، گاهی می توانید کاری را با تمام وجود شروع کنید به این دلیل که در آن خوب نیستید.