تکنیک های افزایش اعتماد به نفس در سخنرانی

داشتن اعتماد به نفس در سخنرانی ممکن است برای خیلی‌ها آرزویی دست‌نیافتنی به نظر برسد. در شروع یک سخنرانی ممکن است مطالب خود را فراموش کنید. بی‌قرار و مضطرب گردید؛ دستپاچه شوید. ممکن است هنگام صحبت در یک گروه یا زمانی که در یک بحث گروهی شرکت می‌کنید و نظراتتان را در یک جلسه رسمی ارائه می‌دهید، با برخی از این شرایط روبه‌رو شوید. شکست یک سخنران زمانی اتفاق می افتد که اعتماد به نفس خود را از دست بدهد، اعتماد به نفس در سخنرانی یک نیاز صد در صد ضروری برای یک سخنران است، فرقی نمی کند مبتدی یا حرفه ایی باشید، اعتماد به نفس در سخنرانی نیاز اول شما است.در این مقاله سعی کردیم راهکارهایی عملی برای داشتن اعتماد به نفس در سخنرانی خدمت شما ارائه دهیم، پس تا پایان با ما همراه باشید.

اعتمادبه‌نفس چیست؟

یکی از فاکتورهای تعیین کنندۀ کیفیت زندگی انسان Self-Confidence یا اعتمادبه‌نفس اوست. اعتمادبه‌نفس به معنی خودباوری است. انسانی که به توانایی‌های خود باور دارد اعتمادبه‌نفس خوبی هم دارد. در مقابل کسی که تمام توانایی‌هایش را زیر سؤال ببرد و برای انجام هر کاری شک و تردید داشته باشد نشان می‌دهد که اعتمادبه‌نفس ندارد و برای تقویت آن باید وقت بگذارد.

زندگی افرادی که اعتمادبه‌نفس ندارند سرشار از سرکوب‌هایی است که خودشان به خودشان تحمیل کرده‌اند. این افراد به طور معمول تلاش می‌کنند در انزوا باشند و حضور در جمع آن‌ها را دچار استرس می‌کند. در مقابل افرادی که اعتمادبه‌نفس دارند تلاش می‌کنند توانایی‌هایشان را نشان بدهند و با تقویت نقاط قوت، نقاط ضعفشان را کم کند. به زبانی ساده‌تر این که کسی به تحقق یافتن اهدافش ایمان داشته باشد و بداند که آنچه را آرزو کرده به دست می‌آورد نشان می‌دهد که او اعتمادبه‌نفس دارد. 

عزت‌نفس چیست؟

عزت‌نفس یا Self-Esteem همان احساس ارزشمندی است. اگر انسان در درون خود احساس ارزشمندی کند یعنی عزت‌نفس خوبی دارد. افرادی که در زندگی به موفقیت‌های کوچک و بزرگ دست یافته‌اند و آن موفقیت‌ها برایشان ازشمند بوده همواره عزت‌نفس بالایی دارند اما افرادی که هرگز فرصت دست‌یابی به موفقیت را برای خود فراهم نکردند و با اهمال‌کاری از انجام کارها سر باز زدند نتوانسته‌اند برای خود ارزش آفرینی کنند. از این رو این افراد عزت‌نفس پایینی دارند.

احساس رضایت و خوشبختی فقط در کسانی وجود دارد که ارزش‌های درونی خود را شناخته‌اند و برای خودشان ارزش قائلند و به بیانی دیگر عزت‌نفس دارند.

فن بیان چیست؟

فن بیان در واقع مجموعه روش ها و تکنیک هایی است که با بکارگیری آن ها و تمرین و تکرار فراوان می توان میزان نفوذ کلام خود در دیگران را افزایش داد و به سخنوری موفق تبدیل شد.

تفاوت اساسی بین اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس چیست؟

برخی افراد عزت‌نفس را با اعتمادبه‌نفس اشتباه می‌گیرند؛ در حالی که این دو با هم متفاوتند. در واقع می‌توان گفت که عزت‌نفس دو مؤلفۀ اصلی دارد: احساس ارزشمندی و احساس توانمندی. اعتمادبه‌نفس و باور به توانمندی یکی از این دو مؤلفۀ عزت‌نفس است.

نکتۀ جالب دربارۀ تفاوت این دو مقوله این است که افراد با اعتمادبه‌نفس بالا لزوماً عزت‌نفس خوبی ندارند چون عزت‌نفس یک مقولۀ کاملاً احساسی است. به طور مثال یک ورزشکار ممکن است در زمینۀ ورزش تخصصی خود بهترین باشد و حتی در مسابقات المپیک مقام کسب کند اما از درون احساس ارزشمندی نکند و برای تلاش‌ها و آنچه به دست آورده احترام و ارزشی قائل نباشد.

آنچه برای انسان عزت‌نفس به همراه می‌آورد تجارب مثبت زندگی او و دیدگاهش دربارۀ آن تجارب است اما اعتمادبه‌نفس از تسلط انسان در یک مهارت یا موقعیت به دست می‌آید.

رابطه فن بیان با اعتماد به نفس و عزت نفس

فن بیان و اعتماد به نفس دارای رابطه ای دو طرفه هستند. به عبارتی می توان گفت هر چقدر که فردی فن بیان قوی تری داشته باشد و مهارت او در این زمینه در حد بالایی قرار داشته باشد راحت تر می تواند در جمع صحبت کند و شاهد تاثیر نفوذ کلامش بر دیگران باشد. از طرفی اگر فرد از اعتماد به نفس و عزت نفس خوبی برخوردار باشد راحت تر می توانید در جمع های دوستانه و اجتماعی شرکت کند و با حفظ آرامش و بدون استرس به صحبت کردن با دیگران بپردازد. بنابراین همانطور که مشاهده می کنید این دو موضوع کاملا به یکدیگر وابسته هستند به طوری که تقویت یکی از آن ها کاملا دیگری را تحت تاثیر قرار می دهد.

اعتماد به نفس در سخنرانی

اعتماد به نفس نوعی ایمان قلبی است به این که می توانم  کاری را به درستی انجام دهم و به موفقیت برسم. لزوما هر فردی که دارای اعتماد به نفس بالا است در هر کاری موفق نخواهد بود و فقط ممکن است در چند کار مهارت و استعداد کافی داشته باشد. بنابراین فردی که اعتماد به نفس بالایی دارد قطعا یک سخنران موفق نخواهد بود. بلکه باید در زمینه سخنوری و فن بیان مهارت کافی نیز داشته باشد که بتواند در این حوزه عملکرد موفقی داشته باشد و مخاطبان را تحت تاثیر کلام خود قرار دهد. به منظور تقویت اعتماد به نفس در سخنرانی روش های مختلفی وجود دارد که یکی از مهم ترین آن ها کسب مهارت می باشد. بنابراین اگر فردی می خواهد سخنران خوبی باشد باید ضمن تقویت اعتماد به نفس مهارت خود را در امر سخنوری نیز افزایش دهد.

اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس دو گوهر گرانبهای سخنران

دانیل کویل در کتاب خود با عنوان «کد استعداد» به کلینیک Shyness در پالوآلتو کالیفرنیا، اشاره می‌کند،  که در آن‌جا او و همکارانش بر روی مهارت‌های اجتماعی مشتریان خود کار می‌کنند. نیکول شیلوف، درمانگر این کلینیک، از این کتاب نقل قول می‌کند:

ما معتقدیم که مردم خجالتی نیستند بلکه آن‌ها فاقد مهارت‌های اجتماعی هستند؛ چون این مهارت‌ها را به اندازه کافی تمرین نکرده‌اند. صحبت کردن با تلفن یا پرسیدن زمان از کسی، یک مهارت قابل یادگیری است. نکته اصلی این است که افراد باید در آن منطقه ناراحت توقف کنند و یاد بگیرند که اضطراب را تحمل کنند.

افراد خجالتی‌اند چون، در مواجهه با گروه‌های کوچک یا بزرگ به اندازه کافی تمرین نکرده‌اند؛ حتی توانایی‌های هنری نیز قابل یادگیری است. کارول دوک در کتاب Mindset ، روایت می‌کند که مردم پس از گذراندن یک دوره ۵روزه در این زمینه، چه میزان چشمگیر مهارت‌های نقاشی خود را بهبود بخشیده‌اند. برای کسب اعتماد به نفس در سخنرانی نیز اگر تمرین کنید حتما می‌توانید.

این مطلب را حتما بخوانید: بهترین نقشه راه موفقیت بزرگان دنیا

راه های افزایش اعتماد به نفس در سخنرانی

۱. ناراحتی را در آغوش بگیرید. تجربه بیشتری کسب کنید

برای کسب اعتماد به نفس در سخنرانی، راه‌حل ساده است. خود را در شرایط قرار دهید. به تدریج آن را ادامه دهید؛ ابتدا با گروه‌های کوچک شروع کنید. به عنوان مثال بازیکنان بی‌تجربه کریکت ابتدا در مسابقات کم‌ارزش بازی می‌کنند و بعد از یافتن مهارت، وارد بازی‌های حرفه‌ای و پرهیجان می‌شوند. 

با گام‌های کوچک شروع کنید. وقتی کاری را آغاز می‌کنید که قبلاً تلاشی نکرده‌اید، قطعا اشتباه خواهید کرد. از اشتباهات نترسید. هیچ‌کس تاکنون بدون اشتباه، مهارت جدیدی یاد نگرفته است و مهارت سخنرانی نیز از این قاعده مستثنی نیست. اما از آنها بیاموزید و آنها را در سناریوهایی با ریسک کم مانند کلاس و یا در بین دوستان قرار دهید و در موقعیت‌های پر‌مخاطب، مانند ارائه انتقادی قرار نگیرید.

۲. سخنرانی خود را خوب آماده کنید

برای کسب اعتماد به نفس در سخنرانی  باید متن خود را آماده کنید. آماده‌سازی قسمت آسان‌تر کار است که صددرصد در دست شماست. بنابراین خوب آماده کنید.

۳. با اعتماد به نفس ظاهر شوید

برای کسب اعتماد به نفس در سخنرانی بهتر است، با اعتماد به نفس ظاهر شوید؛ حتی اگر از درون در حال لرزیدن باشید یا عصبی شوید و محتوا یادتان رفته  باشد. هیچ کسی از مخاطبان، متوجه آن اشتباهات نمی‌شود. این پدیده اثر نورافکن نامیده می‌شود و به طور خلاصه به این معناست که چقدر افراد، دیگران را متوجه عملکرد و ظاهر خود می‌کنند.؟

۴. خودگویی ( گفتوگو با خود)

برای غلبه بر احساس دستپاچگی در موقعیت های اجتماعی از خودگویی های مثبت استفاده کنید؛ مثلا اینکه :

• من از خودم رضایت دارم، نیازی به تأیید دیگران ندارم.

• با اشتیاق به صحبت های اطرافیان گوش می دهم و از همین طریق با آنها ارتباط برقرار می کنم.

•  با افراد غریبه، در مهمانی ها آشنا خواهم شد و صحبت می کنم بدون آنکه نگران باشم در مورد من چه فکر می کنند.

۵. مهربانی نسبت به خویشتن

اگر هنگامی که در جمع هستید، این فکر در ذهنتان مانور می دهد که دیگران در مورد شما چه قضاوتی می کنند، دستپاچه و مضطرب خواهید شد. اما باید این نکته را به خودتان یادآوری کنید که بسیار بعید است دیگران با همان معیارهای سختگیرانه ای که شما در مورد خودتان دارید، در مورد شما فکر و قضاوت کنند.

۶. به افرادی که واکنش نشان می‌دهند، توجه کنید

اگر احساس می‌کنید با مخاطب ارتباط مؤثر برقرار نکرده‌اید، ممکن است اعصاب‌تان تحت فشار قرار بگیرد و وقتی افرادی را می‌بینید که کاملا بی‌علاقه به‌نظر می‌رسند، این فشار به‌طرز قابل ملاحظه‌ای زیاد می‌شود. به‌طور معمول می‌توانید به جمعیت نگاه کنید و افرادی را که به صحبت‌های شما واکنش نشان می‌دهند، مثلا موقعی که نکاتی را بیان می‌کنید سر تکان می‌دهند، پیدا کنید. اینکه بدانید عده‌ای نظر شما را تأیید می‌کنند، حس اعتماد زیادی به‌وجود می‌آورد. هرچه بیشتر بر این افراد تمرکز کنید، اعتمادبه‌نفس‌تان بیشتر می‌شود و هرچه اعتمادبه‌نفس‌تان بیشتر شود، توجه افراد بیشتری را جذب می‌کنید. تاجایی‌که می‌بینید کل جمعیت با صحبت‌های شما سر تکان می‌دهند و بر لبه‌ی صندلی نشسته و به هر کلمه‌ی شما واکنش نشان می‌دهند. این صحنه ناگهان فشار را از روی اعصاب شما برمی‌دارد و حس خوبی به شما منتقل می‌کند.

۷. اندیشیدن به اینجا و اکنون

اگر در شرایطی قرار گرفته اید که شما را یاد خاطره ای ناگوار از گذشته می اندازد و به همین سبب دچار اضطراب و دستپاچگی می شوید، سعی کنید ذهنتان را بر اینجا و اکنون متمرکز کنید.

۸. غلبه بر ناآرامی های عصبی

افرادی که در موقعیت های اجتماعی و ارتباطی دچار دستپاچگی می شوند، عوارض جسمانی مشابه علائم اضطراب از خود نشان می دهند. توانایی برای غلبه بر این علایم اضطرابی کمک زیادی به کنترل دستپاچگی افراد می کند.

• بنابراین در برابر واکنش عرق کردن، سعی کنید مچ دست هایتان را زیر آب سرد بگیرید تا به خنک شدن تمام بدن کمک کند.

• در هنگام بروز لکنت زبان، مکث کنید و لیوانی آب بنوشید یا نفسی آرام بخش و عمیق بکشید.

• در برابر لرزش و تکان، پیش از رویدادهای مهم ورزش کنید. تمرینات آرام سازی ذهن نیز می تواند بسیار موثر باشد.

۹. مشاهده پیامد مثبت

عصبی شدن به معنای آن نیست که هیچ کاری درست پیش نمی رود. بلکه افراد عصبی و دستپاچه عادت دارند وضعیت را فاجعه آمیز پیش بینی کنند. برای غلبه بر این وضعیت لازم است که به خودتان حرف های مثبت بزنید مثلا اینکه دوست دارم در امتحان موفق شوم اما اگر رد بشوم دنیا تمام نمی شود.

۱۰. صحبت کردن جسورانه یکی از راه‌های بالا بردن اعتماد به نفس

یکی از راه های ایجاد اعتماد به نفس هنگام صحبت کردن در مقابل جمع، تغییر لحن، ریتم صحبت کردن و همچنین کنترل زبان بدن هنگام سخنرانی است. هنگامی که قرار است در در مقابل یک جمع سخنرانی کنید و یا مطلبی را ارائه دهید، سعی کنید تا حد امکان به موضوعی که قرار است در ارتباط با آن صحبت نمایید، تسلط کافی داشته باشید.

یکی از نشانه‌های تسلط داشتن، این است که به جای خواندن از روی متن، هر آنچه قرار است به دیگران انتقال دهید را به‌صورت ساده و شیوا بیان کنید. هنگام صحبت کردن، سعی کنید صدای شما به میزان کافی بلند باشد، تلاش کنید تپق نزنید، شمرده صحبت کنید و به میزان کافی بین صحبت‌های خود مکث داشته باشید.

همچنین توجه کنید ریتم صحبت کردن شما یکنواخت نباشد؛ برای بیان برخی از مطالب نیاز است صدای خود را کمی بالاتر برده و هیجانی‌تر صحبت کنید و در برخی موارد نیاز است صدای خود را کمی پایین ببرید تا یکنواختی لحن حرف زدن شما از بین رفته و در نتیجه توجه مخاطب به شما جلب شود. هنگام سخنرانی از عبارات مودبانه استفاده کنید و سعی کنید جدی و در عین حال راحت به نظر برسید.

۱۱ . رعایت نکات پوششی

در کنار صحبت کردن مناسب، رعایت نکات پوششی، یکی از بهترین راه های افزایش اعتماد به نفس در سخنرانی است. زمانی که به دلیل صحبت جسورانه و جذاب شما، نظر مخاطب جلب شود و همه به حرف‌های شما توجه کرده و آن را متوجه شوند، ناخودآگاه اعتمادبه‌نفس شما برای ادامه دادن، افزایش پیدا می‌کند و در نتیجه بیان شیوا و جسورانه، یکی از راه های ایجاد اعتماد به نفس در سخنرانی است. در نظر داشته باشید که یکی از راه های افزایش عزت نفس، این است که بتوانید به موقع و به صورتی مناسب، نظر خود را در جمع بیان کنید تا نه‌تنها حق شما ضایع نشود؛ بلکه سبب ایجاد ناراحتی یا از بین رفتن حق فرد دیگری نیز نشوید.

۱۲. ورزش کنید

ورزش کردن به صورت مرتب و روزانه نه تنها برای سلامتی بدن مفید است بلکه بر عملکرد ذهن نیز اثر می گذارد و باعث می شود که ذهن کارایی بیشتری داشته باشد. با انجام ورزش میزان ترشح هورمون اندروفین در بدن افزایش می یابد که انسان را به انجام کارهای موفق  و ارزشمند تشویق می کند. بنابراین افرادی که می خواهند در حین سخنرانی اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند باید انجام تمرینات ورزشی را در برنامه روزانه خود قرار دهند و شاهد تاثیرات شگفت انگیز آن باشند.

بهترین راهکار افزایش اعتماد به نفس در سخنرانی

یکی دیگر از راه های فوق العاده خوبی که برای تقویت فن بیان و اعتماد به نفس و در کل مهارت های مربوط به آن ها مثل همین زبان بدن  و با اعتماد به نفس صحبت کردن معمولاً پیشنهاد می‌شود، شرکت در کلاس های مرتبط با این دو مهارت است. اگر در این کلاس ها به صورت حضوری شرکت کنید که چه بهتر! اما اگر وقت یا حوصله این کلاس ها را ندارید، پیشنهادی که برایتان دارم این است که در کلاس های غیرحضوری فن بیان شرکت کنید. در این کلاس ها علاوه بر این که مطالب فوق العاده درجه یکی یاد می‌گیرید، تمرین های عملی نیز به شما داده می‌شود که با انجام دادن آن ها، شک نکنید بهترین اتفاقات برایتان رقم خواهد خورد.

موسسه گام برتر سال هاست به صورت تخصصی روی موضوع فن بیان در حال فعالیت است و اکنون، دوره ای غیر حضوری برای تثبیت فن بیان شما تدارک دیده که با استفاده از آن، می‌توانید به بهترین شکل ممکن فن بیان و مهارت های کلامی خود را تقویت کنید. برای مشاهده توضیحات این دوره و تهیه آن، روی کلاس فن بیان کلیک کنید.

سوالات متداول درباره اعتماد به نفس در سخنرانی

۱. رابطه فن بیان با اعتماد به نفس و عزت نفس در چیست ؟

فن بیان و اعتماد به نفس دارای رابطه ای دو طرفه هستند. به عبارتی می توان گفت هر چقدر که فردی فن بیان قوی تری داشته باشد و مهارت او در این زمینه در حد بالایی قرار داشته باشد راحت تر می تواند در جمع صحبت کند و شاهد تاثیر نفوذ کلامش بر دیگران باشد.

۲. چند راهکار برای افزایش اعتماد به نفس در سخنرانی در این مقاله ذکر شده است ؟

در این مقاله آموزشی ، بیش از ۱۲ راهکار فوق العاده ساده و کاربردی ، برای افزایش اعتماد به نفس در سخنرانی ذکر شده است که می توانند شما را در این مبحث به شدت رشد بدهند.

۳. تفاوت اساسی بین اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس چیست؟

برخی افراد عزت‌نفس را با اعتمادبه‌نفس اشتباه می‌گیرند؛ در حالی که این دو با هم متفاوتند. در واقع می‌توان گفت که عزت‌نفس دو مؤلفۀ اصلی دارد: احساس ارزشمندی و احساس توانمندی. اعتمادبه‌نفس و باور به توانمندی یکی از این دو مؤلفۀ عزت‌نفس است.